O Supremo dálle a razón a Competencia e sanciona ao Colexio de Avogados da Coruña pola saída a bolsa de Bankia
O Tribunal Supremo tomba a sentenza da Audiencia Nacional na que eximía ao Colexio de Avogados da Coruña do pago dunha multa de 65.000 euros ante a CNMC pola fixación de criterios para os honorarios polos pleitos relativos á saída a bolsa de Bankia

Rodrigo Rato, tras dar el tradicional toque de campana en el inicio de la negociación de Bankia / Europa Press
Varapalo xudicial para o Colexio de Avogados da Coruña. A Sala Terceira do Contencioso-Administrativo do Tribunal Supremo emitiu unha sentenza pioneira na que unifica doutrina e que asesta un golpe á entidade colexial herculina.
O Alto Tribunal estimou o recurso presentado pola Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia (CNMC) e anulou a sentenza da Audiencia Nacional. Este último deixara sen efecto a multa de 65.000 euros que o organismo que agora preside Cani Fernández lle impuxera ao Colexio de Avogados da Coruña e a outras oito entidades colexiais.
A orixe da multa remóntase á saída a bolsa de Bankia. A CNMC decidira sancionar a estes nove colexios pola elaboración, publicación e difusión de criterios orientativos de honorarios relativos aos pleitos pola saída bursátil da entidade financeira.
Tal comportamento supuña, a ollos da CNMC, unha infracción moi grave do artigo 1 da Lei 15/2007, de Defensa da Competencia. Segundo o seu criterio, esta práctica desincentiva a competencia por prezo entre avogados e restrinxe a libre competencia no mercado de servizos xurídicos.
As razóns da Audiencia Nacional
Con todo, estes argumentos foron rexeitados pola Audiencia Nacional. Nunha sentenza do ano 2021, a Sala Sexta do Contencioso-Administrativo da Audiencia Nacional estimou o recurso do Colexio de Avogados da Coruña e anulou a sanción ao entender que a actuación do Colexio non tivo efectos supraautonómicos, nin existiu concertación entre os Colexios da Avogacía de Valencia, Barcelona, Ávila, Vizcaya, Santa Cruz de Tenerife, La Rioja, Albacete, A Coruña e Sevilla.
A Audiencia Nacional consideraba que non se producira unha “afectación da libre competencia supraautonómica ou no conxunto do mercado nacional”. “O mercado xeográfico afectado polas condutas sancionadas non é o nacional como se sostén na resolución recorrida senón o ámbito propio de actuación de cada un dos Colexios de Avogados incoados e que, como consecuencia diso, a CNMC non é competente para instruír e resolver o expediente sancionador”, concluía a sentenza.
O recurso ante o Supremo
Fronte a iso, a CNMC decidiu presentar un recurso de casación ante o Tribunal Supremo que lle acabou dando a razón. Competencia alegaba que os baremos indicados polos Colexios de Avogados tiñan un efecto supraautonómico debido á natureza nacional dos pleitos masivos e que o principio de colexiación única permite aos avogados exercer en toda España, motivo polo cal os baremos impactan a nivel nacional.
Ademais, no seu escrito a parte recorrente subliñaba que non existía unha incompetencia manifesta como para declarar nulo un acto administrativo. Neste sentido, a sala do Tribunal Supremo presidida por Eduardo Calvo Rojas estimou o recurso da CNMC ao entender que “las condutas xulgadas teñen, segundo este tribunal […] unha proxección supra autonómica“.
Ademais, segundo a sentenza, “la actuación de cada un [dos colexios] na súa demarcación territorial serve para reforzar a actuación dos demais, dotándoa dunha proxección supra autonómica”.
A resolución tamén precisa que “los criterios dun colexio territorial aplícanse a todos os profesionais que actúen no seu territorio“, o que unido aos pleitos masivos de alcance nacional, xera “unha dimensión que excede do ámbito territorial do colexio respectivo”.
Sobre este punto, o Tribunal Supremo pon de relevo o “alcance nacional” destes pleitos masivos contra Bankia e recalca que “la CNMC non carecía manifestamente de competencia territorial“, polo que “non se aprecia a concurrencia da causa de nulidade prevista no artigo 47.1.b) da Lei 39/2015”.
Por todo iso, o Tribunal Supremo deixa sen efecto a sentenza da Audiencia Nacional e ordena “devolver as actuacións á Sala da que proceden para que, con retroacción das mesmas ao momento inmediatamente anterior ao ditado da sentenza” co obxectivo de que “dite nova sentenza resolvendo o que proceda sobre as cuestións e pretensións planteadas no proceso, sen que poida apreciarse a falta de competencia da CNMC para a instrución e resolución do procedemento sancionador, ao ter quedado xa resolta dita cuestión”.