Os transportistas galegos reclamarán ao Goberno anular as prórrogas de concesión da AP-9 antes de ir ao Supremo.

A Asociación Empresarial de Mercadorías por Estrada de Galicia (Apetamcor) anunciou que presentará unha reclamación de nulidade por vía administrativa dos reais decretos que prorrogaron a concesión da AP-9 a Audasa, un aprobado polo Goberno de Felipe González en 1994 e outro polo de José María Aznar no ano 2000. Segundo indican, esta alternativa podería ser “máis garantista” que acudir directamente ao Tribunal Supremo, como xa anunciara a Federación Galega de Transportes de Mercancías (Fegatramer).

Así o explicaron nunha rolda de prensa ofrecida este martes en Santiago a secretaria xeral de Apetamcor, Myriam Otero; a súa xerente, Natalia Blanco; e o avogado Xoan Antón Pérez Lema, que leva este proceso á asociación de transportistas.

O recurso deste colectivo, que conta con uns 1.500 socios e máis de 8.000 camións, busca lograr que sexa o Goberno central o que, por iniciativa propia, declare a nulidade de ambos decretos á vista da xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TJUE) e do ultimato que Bruxelas fixo a España respecto da prórroga ata 2048, é dicir, a que aprobou Aznar.

Pérez Lema argumenta, na liña da xurisprudencia europea, que as dúas prórrogas da concesión a Audasa a cambio dunha serie de actuacións na infraestrutura supuxeron “modificar substancialmente o réxime concesional” e o proceso abriuse “sen concorrencia competitiva”, sen que outras empresas optasen á licitación desta concesión.

O xurista explicou que, aínda que esta prohibición legal foi incluída en directivas recentes, posteriores aos dous reais decretos de prórroga –1994 e 2000–, o TJUE di que este precepto está nos tratados constituíntes xa non da Unión Europea como se coñece hoxe en día, senón da Comunidade Europea do Carbón e do Aceiro (CECA) e da Comunidade Económica Europea (CEE), á que España se adheriu en 1986.

Pérez Lema engadiu que, en caso de ampliacións da concesión por estes casos, “pódese presumir que vai haber máis licitadores” aparte de Audasa. Neste contexto, se non se fai un procedemento aberto, “o TJUE considera que son nulas” estas prórrogas, tal e como xa resolveu nun asunto similar en Italia, neste caso nun servizo municipal de recollida de residuos.

Limpar actos nulos 

En base a todos estes argumentos, o avogado afirmou que a Administración Xeral do Estado ten a “obrigación” de “limpar os actos administrativos” que son nulos. Para iso, deberá seguir un procedemento que pasaría polo Consello de Estado.

Isto conlevaría, a súa vez, unha “rescisión da concesión” que iría aparellada dunha indemnización a Audasa, pero que neste caso non incluiría o lucro cesante, segundo Pérez Lema.

Esta é a principal diferenza cun proceso de ‘rescate’ da AP-9 para o público, no que si habería que abonar o lucro cesante á empresa. A Xunta estima, con base en informes propios, que iso elevaría o custo por encima dos 2.300 millóns, se ben o ministro de Transportes, Óscar Puente, chegou a falar de máis de 4.000 millóns.

Posición sobre o rescate 

Pero falar de rescate, segundo Apetamcor, significa dar validez a ambas prórrogas, polo que sostén que se debe reclamar a nulidade e que se debe facer, primeiro, pola vía administrativa. Se se inadmite ou se desestima, para o cal hai un prazo de ata seis meses, a asociación de transportistas iría “a por todas” no Supremo.

“É un paso firme ben fundamentado. (…) Non é ningún xesto cara á galería. É unha acción legal, unha estratexia baseada no dereito interno e na xurisprudencia do TJUE”, asegurou a xerente de Apetamcor.

Neste contexto, recomenda a todos os profesionais do sector que garden os comprobantes dos peaxes da AP-9 porque “poderían ser determinantes” tanto para este proceso como para unha eventual reclamación futura das cantidades “por responsabilidade patrimonial”, ben desde agosto de 2013 –se anulan ambas prórrogas– ou ben desde agosto de 2023 –se anula só a de Aznar–. Apetamcor estima que cada camión gasta 50 euros ao día en peaxes pola autoestrada.

De feito, Pérez Lema considera que tamén os usuarios particulares poderían solicitar a devolución destes cobros.