A eólica galega volve aos tribunais: o Goberno recorre o plan sectorial e as repotenciacións

O Consello de Ministros deu luz verde para que o Goberno recorra ante o Tribunal Constitucional varios preceptos da lei galega de medidas fiscais e administrativas que acompañou á lei de Orzamentos autonómicos de 2024. As discrepancias atinxen fundamentalmente á nova regulación eólica recollida no artigo 30, incluíndo aspectos como as repotenciacións ou a zonificación dos usos do territorio recollida no plan sectorial; e a axilización das axudas á dependencia, recollidas no artigo 45.

O Executivo central sinala que iniciou negociacións respecto a sete artigos da lei galega sobre os que existían discrepancias competenciais, logrando acordos no 70%. Non obstante, neses dous, mantéñense as desavinzas, polo que plantexará un recurso de inconstitucionalidade, contando co ditame favorable do Consello de Estado e tras consultar coa Avogacía do Estado.

O plan sectorial eólico

O sector eólico galego vén dun longo período de paralizacións xudiciais polas dúbidas do proceso de autorización da Xunta, concretamente respecto aos informes sectoriais e ao proceso de exposición pública dos proxectos. Recentemente, o Tribunal de Xustiza da UE deu o visto bo ao proceso administrativo tras a cuestión prejudicial plantexada polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia. O enredo paralizou máis de 60 parques que contaban con autorización do Executivo autonómico, que agora ve como a nova normativa, que responde a un novo modelo de aproveitamento dos recursos naturais, chega ao Constitucional.

O Goberno central considera que a Xunta atribúe ao Plan sectorial eólico “unha serie de competencias que exceden da ordenación territorial”, de maneira que a comunidade gozaría da capacidade de “zonificar” os usos do territorio cun carácter “xeral ou absoluto”, sen especificar o suficiente os criterios que rixen esa zonificación. “Débese ter en conta que esta técnica implica unha marcada inxerencia no territorio e no dereito da propiedade e xustifícase unicamente por cuestións de interese xeral, como é o suposto da protección do medio ambiente, destacando o Tribunal Constitucional a necesidade de precisar pola normativa –estatal ou autonómica– os concretos criterios que han de rexer na utilización desta técnica”, sinala o Executivo nun comunicado.

¿Repotenciación inconstitucional?

Tamén cuestiona o Goberno as condicións da repotenciación eólica previstas na normativa galega. De feito, considera que “adolece de inconstitucionalidade”, xa que “obriga a substituír un número determinado de xeradores eólicos por outros de maior potencia e menor número, co que regula a chamada «repotenciación» á marxe da normativa básica estatal, dado que, baixo o termo repotenciación de parques eólicos, estáse facendo referencia non necesariamente a un incremento na potencia instalada nos parques eólicos existentes, senón á substitución de
aeroxeneradores autorizados para a súa redución e diminución, coa consecuente modificación dos termos da autorización outorgada e a
investimento realizada con base na normativa aplicable”.

Igualmente, cre que colisiona coa normativa estatal a limitación do inicio das obras, pois impide que se produza antes de dezoito meses. A regulación da repotenciación eólica xerou queixas por parte dos promotores.

Zonas de aceleración

Finalmente, o Goberno tamén considera inconstitucional varios apartados que regulan as zonas de aceleración eólica, pois entende que estes artigos “pretenden establecer a aplicación directa dunha Directiva europea que habilita entre outras previsións aos Estados á eliminación da avaliación de impacto ambiental en determinados supostos sen que o Estado, previamente e de acordo coas súas competencias na materia, fixase a normativa básica ao efecto”.

Ademais, sinala que a normativa galega “obvia a regulación do fito de obtención da autorización administrativa de explotación definitiva previsto no Real Decreto-lei 8/2023 ao provocar que o prazo para a solicitude da autorización de explotación das instalacións poida non ter efectos a este respecto, polo que non se respectan os prazos da normativa estatal”.