Grupo Villar Mir regresa como gran promotor eólico a Galicia con 350 MW en pleno bloqueo xudicial

• A eólica galega lidera o emprego e a contribución ao PIB en España a pesar da parada do sector.
• O BNG denuncia o acoso ao TSXG da Xunta, que critica a “sen razón” da súa postura sobre os eólicos.

Non é o mellor escenario para proxectar parques eólicos en Galicia, nin ten Grupo Villar Mir demasiado fol para acometer investimentos, pero o caso é que a compañía volveu a pisar forte na comunidade, xa non para producir ferroaleacións ou explotar minas, senón como promotor de renovables. O antigo dono das fábricas de Cee e Dumbría e das centrais hidroeléctricas do Xallas tramita en solo galego máis de 350 megavatios. E podería ser algún máis se a Xunta non tivese denegado o San Vicente de Noal, en Porto do Son, polo seu impacto ambiental.

A aposta renovable de Juan Miguel Villar Mir, un dos herdeiros do exministro de Facenda, chega tras a venda do negocio que agora opera Xeal na Costa da Morte e tras reducir drasticamente a súa participación en Ferroglobe, o grupo que controla a planta da Coruña. Conserva un 35,9% do 57% que tiña tras a fusión de Ferroatlántica e Globe, e as accións están postas como garantía do crédito de 365 millóns que lle concedeu Tyrus en 2018. Foron algunhas das múltiples desinversións da compañía, como OHLA ou Fertiberia, para intentar atender a súa débeda. Aínda así, o ano pasado puxo en marcha un plan de reestruturación sobre 332 millóns de débeda.

A pesar das vacas fracas, os Villar Mir multiplicaron as investimentos en Galicia tras camiñar na dirección contraria. Multiplícanas, polo menos, sobre o papel. Na planta de Sabón, Ferroglobe recollía na súa memoria unha investimento de 28 millóns para o seu proceso de descarbonización, tras conseguir 11,7 millóns dos fondos europeos outorgados polo Ministerio de Industria. E ao eólico podería destinar máis de 300 millóns se consuma os parques que proxectou.

A enerxía verde de Ferroglobe

O pasado agosto, Alfonso Rueda anunciou a aprobación dos parques eólicos Baro e Greco, que están chamados a converterse nas dúas primeiras instalacións que xeren beneficios sociais en base á nova Lei de recursos naturais. Estes beneficios serán rebaixas na factura da luz en 17 concellos afectados polos parques ou pola súa liña de evacuación, aínda que o premio gordo levarao a planta de Sabón mediante a firma de PPA para o subministro de enerxía verde ás instalacións.

O parque eólico Baro, de 52 megavatios, ubicarase na provincia de Lugo e os concellos que recibirán os beneficios sociais son Castro de Rei, Lourenzá, Meira, Mondoñedo, A Pastoriza, Pol e Riotorto. No caso de Greco, o tamaño é bastante superior. Trátase de 109,2 megavatios en Cerdedo-Cotobade, A Lama, Fornelos de Montes e Avión, que custarán uns 62 millóns de euros, segundo a documentación remitida polo grupo. Os concellos que se beneficiarían das bonificacións na factura da luz serían, neste caso, A Cañiza, Cerdedo Cotobade, O Covelo, Fornelos de Montes, A Lama, Ponte Caldelas, Avión, Beariz, Carballeda de Avia e Melón.

Outros dous grandes parques

Villar Mir ten outros dous grandes parques en tramitación. Un afecta aos concellos de Riotorto, A Pastoriza, A Pontenova, Meira, Pol e Castro de Rei, na provincia de Lugo, e denomínase Arno, de 86,8 megavatios. O outro chámase Abalar e construirase en Vimianzo, Muxía e Dumbría, na provincia da Coruña, sumando 78 megavatios máis á carteira do grupo. Tanto estes dous proxectos, como os de Baro e Greco, tramitáronse a través do Goberno central, aínda que a Xunta ten que conceder os pertinentes permisos. Suman, entre todos, 326 megavatios.

Non será fácil que saian adiante pois, cando menos respecto ao maior de todos, Greco, xa anunciaron a súa oposición grupos ecoloxistas e tamén o BNG, polo que é previsible que se produzan numerosas alegacións ou que acabe xudicializado. En Galicia hai máis de 60 parques suspendidos polo Tribunal Superior de Xustiza ante o risco ambiental que suporía a súa construción. A Sala do Contencioso debe agora resolver os distintos recursos tras a resolución do Tribunal de Xustiza da Unión Europea á cuestión prexudicial que plantexaron os maxistrados e na que avalou a tramitación da Xunta, aínda que iso non garante que o TSXG lles de luz verde.

A investimento prevista por Grupo Villar Mir nestas catro instalacións é de 272,2 millóns, sendo o parque eólico Abalar o máis custoso, con un orzamento de 86,8 millóns. Segue Arno, de 75,2 millóns; Greco, de 62 millóns; e Baro, de 48,2 millóns.

Problemas coa xustiza

Un dos parques que se atopa en situación de suspensión cautelar por parte do TSXG é o Monte da Croa, proxectado en Vimianzo e Dumbría, moi preto das plantas de Xeal. Villar Mir prevía investir alí 27 millóns e instalar 27,9 megavatios, pero non pasou o filtro xudicial. Este proxecto está liderado por unha filial do grupo, Cartera Vimira, que xunto a Mowe está sendo o brazo operativo dos Villar Mir para os seus desenvolvementos eólicos en Galicia.