Venezuela, no meu ADN e na miña memoria

¡Ei Tecnófilos! ¿Que está a pasar por aí? Nacín en Caracas. Repítoo con orgullo e cunha punzada que mestura melancolía e rabia contida. Son español e venezolano. Froito dunha desas moitas migracións que teceron pontes entre Galicia e América Latina, en especial con esa terra que un día foi próspera, moderna e acolledora, e que hoxe apenas resiste entre ruínas, corrupción e exilio.

A miña historia non é única, pero si profundamente persoal. Os meus pais, galegos de pura cepa, como tantos outros, buscaron en Venezuela unha segunda oportunidade. E atopárona. Caracas era, naquel entón, unha cidade de futuro, de movemento, de promesas cumpridas. Alí vin ao mundo, nunha Venezuela que, aínda que xa mostraba sinais do rentismo crónico, aínda respiraba vida, liberdade e esperanza. A educación, o traballo e o ascenso social eran posibles. Vin. Vivino.

Pero hoxe, Venezuela dóeme. E dóeme.

Porque a pesar de posuír as maiores reservas de petróleo do planeta, de ser o oitavo país en reservas de gas e o segundo en reservas de ouro en toda América, o 80 % da súa poboación sobrevive na pobreza. Porque esa Venezuela de oportunidades diluíuse nun modelo populista e socialista que converteu a riqueza en miseria, a esperanza en fuxida, e o talento en exiliado. A mala xestión, primeiro paternalista e logo brutalmente autoritaria, arrasou coa base produtiva do país, aniquilou a meritocracia e sementou a dependencia como doutrina de Estado.

E, con todo, eu non podo nin quero renunciar ao cariño que lle teño. Sería como amputarme un brazo. Venezuela é parte da miña identidade, dos meus recordos familiares, do relato que me forxou como home e como empresario. Forma parte do meu acento emocional.

Por iso sigo con atención todo o que lle ocorre. E por iso tamén, ao ler informes como o que compara a súa xestión petroleira coa de Noruega, un non pode evitar preguntarse que sería dese país se se apostase polo aforro, a inversión, o longo prazo e a responsabilidade fiscal en lugar do despilfarro, a improvisación e o clientelismo. Mentres Noruega garda os seus ingresos nun fondo soberano que xera 238.000 millóns de dólares só en intereses —co que podería manter a toda a súa poboación sen traballar—, Venezuela acumula unha débeda impagable de 190.000 millóns e un pobo empobrecido e dividido.

Non se trata de comparar por comparar. Trátase de sinalar un camiño. Unha vía de redención posible. Porque Venezuela pode —e debe— volver a ser. Non por nostalxia. Non por romanticismo. Senón por xustiza histórica e por respecto a todos os que, como os meus pais, lle entregaron os seus mellores anos.

A terra que me viu nacer non necesita caridade, nin misas de difuntos. Necesita ideas claras, institucións fortes e unha sociedade civil que diga “basta”. Un cambio profundo, estrutural e meritocrático. E mentres iso ocorre, os que nacemos alí e tamén aquí, temos a obriga moral de non esquecer.

Porque Venezuela non só é un país. É unha ferida aberta no corazón de millóns de persoas como eu.

¡Se me tecnoloxizan!