A Xunta cifra en case 119.000 as hectáreas queimadas este ano e reforza con 75 millóns a prevención.
A conselleira do Medio Rural, María José Gómez, sinala na súa comparecencia no pleno do Parlamento que máis do 70% dos lumes foron intencionados, 473 de 673, e que 15 persoas foron postas a disposición xudicial por provocar lumes.
Archivo – Efectivos de la Xunta con base en Becerreá trabajan para extinguir las llamas en un incendio forestal en Baleira, Lugo. Carlos Castro – Europa Press
Comentarios
O número de hectáreas arrasadas polo lume no que vai de ano ascenden a 118.966 hectáreas cun total de 1.492 incendios. Delas, o 67% correspóndese con monte raso e o 33% a arborado. Así o apuntou este martes a conselleira do Medio Rural, María José Gómez, nunha comparecencia no pleno do Parlamento este martes.
Estas cifras difiren coas do Sistema de Información de Incendios Forestais da Comisión Europea (EFFIS) do programa Copernicus que eleva a algo máis de 171.000 as hectáreas queimadas en Galicia desde o inicio do verán.
Segundo os datos da Xunta, o 45% dos lumes e o 94% do terreo arrasado produciuse en agosto, mes cun total de 673 lumes. Houbo 2.200 confinamentos e 400 evacuacións durante esta campaña.
Incendios intencionados
Gómez asegurou que “máis do 70%” dos lumes foron intencionados, 473 de 673. Destaca que se puxo a 15 persoas a disposición xudicial por incendio intencionado e a dúas por imprudencia.
Incide en que a intencionalidade de incendios en Galicia “é unha realidade”, aínda que tamén hai imprudencias ou accidentes, “aínda que en moita menor medida”
“Galicia non arde soa, a Galicia quéimana; dicir isto non é inventarse ningunha trama, dicir isto é contar a verdade”, sentenza.
Aumento do investimento en prevención
A Consellería aumentará a 75,4 millóns o investimento en materia de actuacións en prevención contra os incendios forestais en 2026, un 50% máis.
Aquí inclúese o convenio de xestión de faixas secundarias coa Federación Galega de Provincias e Municipios (Fegamp) e Seaga, que duplicará o seu orzamento ata 25 millóns. A conselleira espera que se asine “proximamente”, no cal incrementaranse as parroquias priorizadas, “axilizaranse” execucións subsidiarias e impulsarase a creación de barreiras naturais.
En canto á formación, haberá 1,8 millóns entre 2025 e 2026 para a especialización de persoal, un 19% máis que no bienio anterior.
Entre outras medidas, anunciou que se van “intensificar” as iniciativas de concienciación da poboación, principalmente entre nenos e mozos a través dun programa en colexios para dar a coñecer o dispositivo.
Ademais, comprometeuse a seguir coa mellora de condicións do persoal. Lembra que en 2026 o persoal fixo discontinuo aumentará a nove os meses traballados. Así, por exemplo, o ano que vén haberá aumento de medios aéreos e motobombas, ademais de avanzar en bases aéreas de Lalín e Valga.
A conselleira do Medio Rural sinalou que a “práctica totalidade” das 15 novas medidas anunciadas hai dous meses por Rueda en sede parlamentaria para estar máis preparados contra a nova tipoloxía de incendios de sexta xeración son unha “realidade inminente” a través do proxecto de orzamentos e lei de acompañamento para 2026.
Un dos puntos sobre os que fixo fincapé é a reclamación ao Goberno central dunha base permanente da Unidade Militar de Emerxencias (UME) en Toén e unha nova base BRIF ademais da de Laza, pero critica a “pouca vontade” do Estado.
Recoñecemento aos efectivos
A intervención da conselleira comezou cun “recoñecemento” do operativo, especialmente os traballadores feridos, así como á poboación afectada nunha das campañas “máis duras” pola “duración, intensidade e simultaneidade” de incendios.
Gómez defendeu que o operativo antincendios da Xunta “é un dos mellores servizos de extinción de España e de Europa”.
E é que referiuse á “situación extraordinaria” por condicións meteorolóxicas de seca extrema, con zonas de Ourense con ata 100 días “sen ningún tipo de precipitación”. A iso sumáronse ata cinco días de máis de 40 graos e ventos de dirección “errática” que deron lugar a unha “tormenta perfecta”.
Neste sentido, puxo de exemplo o incendio de Larouco, o máis grande da historia de Galicia, con preto de 32.000 hectáreas, onde chegáronse a alcanzar entre 40.000 e 50.000 kilovatios por metro, o equivalente a “20.000 radiadores convencionais funcionando”. Segundo relatou, chegáronse a queimar 1.700 hectáreas nunha hora e a un ritmo de 1.000 hectáreas durante 11 horas consecutivas, ademais de que este incendio “convectivo” chegou a cruzar o Sil de forma simultánea por 15 puntos.
Chegou a haber unha decena de grandes incendios forestais simultáneos no sueste ourensán, con casos de lume en zonas de 2.000 metros de altura. Alerta que o 35% declarábase pola noite “con clara intención de facer dano”.
O 15 de agosto iniciáronse 37 lumes cando había xa sete grandes incendios. “Houbo quen quixo facer dano a Galicia e á súa xente”, opina María José Gómez.
A conselleira reflexionou acerca de que con estas condicións os medios aéreos “non son eficaces” porque a “auga evapórase antes de tocar terra”. “A maquinaria pesada fíxose máis necesaria que nunca, esa que tanto lle reclamamos ao Goberno durante o verán”.
Críticas da oposición
Por outra banda, Montserrat Valcárcel (BNG) denunciou que a xestión de Medio Rural “foi un fracaso” nun verán no que “arderon casas e aldeas enteiras”: un dispositivo “mermado”, con postos sen cubrir, efectivos “saturados”, “non se reforzou a vixilancia presencial” e “non se garantiu a cobertura real as 24 horas”.
Reclama cambios “reais” nos que se aposte pola planificación en vez de pola improvisación, posto que “non se pode depender do heroísmo”. “Se non está disposta, por favor, déixeo a outros”, instou Valcárcel a marcharse a Gómez, a quen recrimina que “se instala na inercia” e “o autoelogio”.
Valcárcel pon de exemplo ao mozo brigadista municipal de Oímbra que acaba de recibir a alta por queimaduras para denunciar “a precariedade de quen non debería estar na primeira liña, sen experiencia nin formación suficiente”. Afea que “non se cumpriron” obxectivos do Pladiga como que ardiesen menos de 18.554 hectáreas.
De feito, a deputada nacionalista alerta de que a Xunta “prepárase para despedir a 1.000 bombeiros forestais o 17 de novembro”, un terzo do persoal, “cando deberían facer labores de prevención” tras a “peor onda de incendios do século”.
Así mesmo, Carmen Rodríguez Dacosta (PSdeG) esixiu a “dimisión inmediata” da conselleira tras unha intervención que considera “indignante” polo seu “cero autocrítica”. Urxe un cambio de modelo tras “máis de 150.000 hectáreas arrasadas en Galicia” e “veciños que estaban sos ante os incendios, protexendo os seus núcleos de poboación”.
Censura que a Xunta non teña previsto “nin unha medida” e reprocha que se diga que “o maior éxito é que non houbo vítimas”, xa que lembra que acaban de dar a alta a un bombeiro forestal co 40% do corpo queimado.
Rodríguez Dacosta denuncia que había 200 vacantes sen cubrir no verán e unha “falta de previsión” pola que se puxo ao fronte a “rapaces de 18 anos que tiñan experiencia cero”. Todo porque aprobaron o plan antincendios (Pladiga) “tarde, mal e a rastro”.
Igualmente, tanto BNG como PSdeG coincidiron en reprobar a “flexibilización” da moratoria “trampa” de eucaliptos que impulsa a Xunta ata final de 2030.
Por outra banda, Armando Ojea (Democracia Ourensana) pediu “pensar canto antes na recuperación” e “evitar a erosión do solo”.
Na súa réplica, a conselleira do Medio Rural reprochou á oposición “utilizar os lumes e a dor dos galegos como arma política”. Valora as axudas activadas polo Executivo autonómico fronte ao “ridículo” en apoios do Estado. “O que se demostra é que se pode confiar na Xunta, pero non no Goberno do señor Sánchez”.
