A nova Lei de Mobilidade Sostible: outra promesa con rodas cadradas

¡Ei Tecnófilos! ¿Que está a pasar por aí? Anúnciannos a nova Lei de Mobilidade Sostible coma se fose a chegada da modernidade definitiva, a panacea verde que nos levará a un país máis limpo, máis conectado e máis eficiente. Os políticos, sempre tan elocuentes cando se trata de vender fume, preséntana como un fito histórico que “revolucionará a forma na que nos movemos”. Pero os que levamos anos observando como funciona este país sabemos que, cando os políticos se poñen solemnes, convén agarrarse forte ao asento… ou ao volante.

Porque o problema non é a lei en si —que, sobre o papel, soa ben— senón quen a aplica. E aí está a trampa. Unha lei ambiciosa en mans dunha administración lenta, ideoloxizada e desconectada da realidade convértese noutro exercicio de propaganda. Declaran que a mobilidade é un dereito social, o cal soa moi progresista e moderno, pero dígalle ao veciño dunha aldea galega ou turolense que ten que facer trinta quilómetros para coller un autobús. O que nos papeis é “mobilidade sostible”, na vida real moitas veces é “camiña ou paga gasolina”.

O Estado pretende dixitalizar o transporte creando un “Espazo de Datos Integrado de Mobilidade”. Marabilloso. Pero a dixitalización non se impón por decreto. Constrúese con investimento, talento e continuidade, tres cousas que raramente sobreviven a unha lexislatura. A metade dos concellos nin sequera teñen técnicos especializados nin recursos para cumprir coas esixencias que marca a lei. É fácil falar de intelixencia artificial, sensores e big data desde un despacho en Madrid, pero é moito máis difícil facelo funcionar sobre o terreo, onde as cousas fallan, os servidores colgan e os orzamentos non alcanzan.

Mentres tanto, volven a cargar a mochila sobre os empresarios. As empresas medianas e grandes deberán elaborar plans de mobilidade sostible para os seus traballadores. Outra capa de burocracia, outra obriga máis para os que xa sosteñen o país. Non me malinterpreten: fomentar o transporte limpo e o teletraballo é razoable. O que non é razoable é seguir esixindo aos empresarios o que o Estado non é capaz de cumprir nin consigo mesmo.

E logo está o gran titular: a redución de voos curtos cando haxa alternativa ferroviaria. Perfecto, pero antes de prohibir habería que ofrecer alternativas reais. En moitas zonas nin existe tren, ou o que hai é tan lento que parece unha homenaxe a principios do século pasado. Se non hai infraestrutura moderna, falar de sostibilidade é postureo. É fácil recortar voos desde un atril; o difícil é construír vías e trens que funcionen.

O que de verdade fai falta en España non é unha lei máis, senón xestión, seriedade e decencia. O problema non é a falta de normativa, senón o exceso de mediocridade en quen deberían aplicala. Porque este país non sofre un déficit de ideas, senón un superávit de políticos que viven delas sen executalas. Prometen mobilidade sostible mentres manteñen administracións inmóbiles.

Así que, si, a Lei de Mobilidade Sostible soa ben. Pero neste país, cada vez que soa ben algo aprobado por políticos, un tende a desconfiar. Porque xa sabemos como acaba: moito titular, moitas comisións, moito estudo, e ao final o cidadán segue esquivando baches e o empresario facendo malabares para chegar a fin de mes. O papel aguántao todo; o asfalto, non.

¡Se me tecnoloxizan!