Dúas razas de empresarios, os decentes e os indecentes.

¡Ei Tecnófilos! ¿Que está a suceder por aí? Viktor Frankl, na súa obra inmortal O home en busca de sentido, deixounos unha reflexión que desgarra e ao mesmo tempo ilumina: no mundo só existen dúas “razas” de homes, os decentes e os indecentes. Non hai máis. Non hai “grises” cómodos que nos permitan autoengañarnos. Esa fronteira entre o ben e o mal atravesa a alma de cada ser humano e non hai grupo social, político ou profesional que poida presumir de pureza.

Se isto foi certo no inferno dos campos de concentración nazis, ¿como non aplicalo ao ecosistema empresarial? Na empresa tamén hai empresarios decentes e indecentes. Os primeiros son os que cumpren a súa palabra, respectan aos seus socios, pagan o que deben e entenden que a confianza é a base de calquera proxecto. Os segundos son os que se moven con medias verdades, estafan cando poden e traizoan cando cheiran a oportunidade.

A cuestión de fondo é a mesma que sinalou Frankl: o ser humano —e por extensión o empresario— decide o que é. Un empresario pode crear emprego digno ou precarizalo; pode apostar pola innovación ou vivir do pelotazo; pode competir limpiamente ou manipular aos seus competidores. A elección, ao final, nunca a fai “o mercado”, nin “a sociedade”, nin “o sistema”: faina cada persoa, en cada decisión.

O mundo empresarial está cheo de exemplos. Hai quen inventa as súas propias “cámaras de gas” en forma de contratos abusivos, prácticas corruptas ou promesas incumpridas que destrozan vidas. E hai quen, fronte á mesma adversidade, entra na xornada coa fronte alta, sostendo a dignidade e actuando con decencia, aínda que ninguén lles aplauda.

En tempos de mediocracia —esa praga que iguala por abaixo e onde se aplaude máis ao pícaro que ao íntegro— convén recordalo: non hai etiquetas, nin títulos, nin cargos que nos definan. Só hai dúas razas. E cada empresario, cada autónomo, cada directivo, decide todos os días a cal pertence.

O incómodo de Frankl é que non nos dá escusas. Non hai coartada válida. En cada xunta, en cada contrato, en cada nómina, en cada trato cun provedor ou un cliente, a decisión está aí: ser decente ou ser indecente. Todo o demais son adornos.

A historia, a economía e a empresa póñennos a proba cada día. E a lección de Frankl segue vixente: o home é o que inventou as cámaras de gas, pero tamén foi o que entrou nelas rezando. Na empresa, o empresario é o que arruína aos seus socios con trampas, pero tamén o que levanta emprego sólido, o que non cede á tentación fácil e o que fai da súa traxectoria unha lección de integridade.

O empresario que sobrevive e deixa pegada non é o máis forte nin o máis listo. É o que, no medio do lodo, soubo elixir a decencia.

¡Se me tecnoloxizan!