Lo siento, pero necesitas proporcionar el texto completo que deseas traducir. “Homónoia” parece ser simplemente un título o una palabra, y no es suficiente para realizar una traducción adecuada. Por favor, envía el texto completo que necesitas traducir.

De volta ás tarefas habituais, e co panorama como está, sigo rescatando e divulgando termos que, por un lado, resultan descoñecidos pero, por outro, actuais e recomendables, non só para coñecelos senón, sobre todo, para aplicalos.

Refírome aos artigos titulados Axenesia, Atrofalaxia ou Eusocialidade. O primeiro para describir o problema que temos para comprendérmonos, que parece exacerbarse cada vez máis; unido á ausencia de fundamentos válidos e, como consecuencia, o baleiro existencial que tanta xente está experimentando (como, por exemplo, mostran os consumos cada vez máis elevados de ansiolíticos ou o aumento dos suicidios). En canto aos outros dous termos, refírense tamén, desde outro enfoque, á convivencia ou, por desgraza, á falta dela que estamos padecendo e que chega á deshumanización; como estamos vendo tanto nos actuais conflitos como en fenómenos como a migración, a economía, as comunicacións, etc.

Nesta ocasión, traio á colación o termo homónoia. Na antiga Grecia, referíase á concordia (literalmente “unión de mentes” ou, tamén, de corazóns); é dicir, á capacidade dunha comunidade de manter a unidade e a orde alén das diferenzas. O que se aplicou por primeira vez no século V a.C., xa que sen ela a polis descompúñase en guerras civís; chegándose a xeneralizar o seu uso cando Alexandre Magno adoptou os seus principios para gobernar.

A homónoia non significa que todos pensemos igual, senón que aceptemos as nosas diferenzas e, a pesar delas, decidamos convivir. Para iso requírese renunciar ao dogmatismo e entender que “o outro”, o diferente, non é un inimigo a vencer, senón alguén con quen compartimos vida e existencia. De feito, lin esta palabra no título dun capítulo do libro Sapienciología, de Sergio Parra (2024), que o encabeza coa seguinte frase: “Se pensara como ti, sería como ti”.

“A homónoia significaría poñerse de acordo no esencial: defender xuntos a terra común antes de que o lume -tanto físico como mental- nos devore a todos”

Por iso este termo cobra especial relevancia, actualidade e volve ser necesario, cando todo parece fragmentarse cada vez máis e vivimos nunha sociedade onde o enfrontamento se converteu en norma, a política aliméntase de trincheiras, as redes sociais de insultos e a rúa de desconfianza. Con todo, o prezo desta crispación é demasiado alto: un país dividido, un mundo en guerra, comunidades que perden a súa forza vital, etc.

Como lle dicía a unha amiga valenciana que me preguntou polos terribles incendios forestais que acabamos de causar e padecer, por desgraza, en Galicia estamos afeitos: uns miran o monte como recurso económico, outros como paisaxe cultural, outros como simple propiedade privada, outros como arma política… Todo o contrario que, por exemplo, en Suíza, onde non hai e lles resultan inconcebibles tales incendios, tanto polo que supoñen no entorno como na economía e para a convivencia co medio. O caso é que aquí temos ou padecemos unha falta de visión compartida sobre algo tan elemental e, mentres discutimos, o bosque e a biodiversidade desaparecen. A este respecto, a homónoia significaría poñerse de acordo no esencial: defender xuntos a terra común antes de que o lume ─tanto físico como mental─ nos devore a todos.

A nivel nacional, entre as discrepancias por case todo, a inmigración converteuse no chivo expiatorio perfecto. Unos reclaman muros e expulsións rápidas; outros, acollida controlada. No medio, a cidadanía percibe medo e incerteza. Pero a pregunta clave é outra: ¿queremos unha sociedade fracturada, con guetos e odio, ou unha sociedade que, con regras claras e realistas, aposte pola integración? A homónoia aquí non é unanimidade, senón un consenso básico: recoñecer a dignidade de quen chegan e lembrar que, durante séculos, os emigrantes fomos nós.

“Os incendios forestais, o debate migratorio ou as guerras non son fenómenos illados, son síntomas dun mesmo mal: a incapacidade de poñernos de acordo no esencial”

En canto ao panorama internacional, mostra a ausencia máis brutal de concordia. Gaza, Ucraína,… guerras que arrasan vidas e territorios mentres os líderes atrincheiranse no odio. Con todo, incluso alí aparecen destellos de humanidade: unha nai que protexe aos seus fillos, un médico que opera baixo bombardeos, xornalistas que se xogan a vida para informar, veciños que comparten o pouco que lles queda. Son actos de homónoia no medio do horror, recordatorios de que a concordia non é un luxo, senón unha necesidade vital.

Os incendios forestais, o debate migratorio ou as guerras non son fenómenos illados, son síntomas dun mesmo mal: a incapacidade de poñernos de acordo no esencial. Se seguimos instalados na confrontación permanente, o futuro só traerá máis lume, máis odio e máis destrución. Nunha era onde as redes sociais amplifican a rabia e os partidos buscan votos á base de división, falar de concordia soa inxenuo, pero o realmente inxenuo é crer que podemos sobrevivir sen ela.

A historia demostra que as sociedades que perden a homónoia acaban debilitándose até o colapso; e viceversa, aquelas que a aplican conseguen un esplendor como o da civilización helénica. Por iso que rescatar a vella palabra grega é máis que un xesto erudito, é unha urxencia política e moral. A homónoia é o único camiño posible para reconstruír a confianza e garantir un mañá compartido; porque a alternativa ─por desgraza tamén─ xa a coñecemos: a barbarie.