O plan da Xunta para 2026: un orzamento realista para un escenario sen fondos Next Generation
A Consellería de Facenda debuxa un 2026 cunha taxa de desemprego inédita en Galicia desde o estalido da burbulla inmobiliaria, pero cun escenario con menores investimentos das empresas, e unha política de gasto da propia administración condicionada polas grandes competencias transferidas.
Miguel Ángel Santalices, presidente del Parlamento gallego, y Miguel Corgos, conselleiro de Facenda
Comentarios
Os orçamentos da Xunta para 2026 non só definen a arquitectura de prioridades e, en grande medida, de compromisos, que terá o Goberno galego o próximo ano, onde tres consellerías (Sanidade, Política Social e Educación) levan algo máis de sete de cada dez euros de gasto non financeiro. Nesta liña, o crecemento é de case un punto sobre o marcado nos orçamentos en execución, o que tamén reforza esa idea de relevancia sobre as actuacións noutros ámbitos, nos que quizais as limitacións propias das competencias transferidas non son tan claras. Iso pesa.
E é que os orçamentos para o próximo ano non só definen a arquitectura do gasto por varios motivos. Tamén poñen enriba da mesa (e isto é algo recorrente) outra serie de condicionantes que acoutan o investimento a pesar deses 14.000 millóns longos de gasto non financeiro. En primeiro lugar, porque é a propia estrutura competencial a que di moito do pouco marxe para o investimento real se se mira o gasto por capítulos. Os orçamentos presentados este luns polo conselleiro de Facenda, Miguel Corgos, dedican case a metade do seu importe a pagar nóminas. Uns 5.287 millóns de euros sobre un total de gasto corrente de 11.416 millóns. Aí están os médicos, os profesores… Eses gastos de persoal, para o próximo ano, crecen un 3%.
Investimentos reais
Esos gastos de persoal avanzan por debaixo dos investimentos reais, que crecen un 3,3%, ata os 1.532 millóns, e que veñen a ser realmente as alavancas de cambio que incorpora unha administración pública cando quere mover o timón da súa política. De que a débeda non é un problema para Galicia din moito os gastos financeiros previstos, que apenas avanzan un 0,4%, a metade de crecemento que o exercicio en curso, e situaranse en 215 millóns o próximo ano.
As contas presentadas este luns ao Parlamento tamén fixan outros rumbos. Porque para trazalas, é necesario marcar un obxectivo, e iso pasa polo escenario macroeconómico. Quizais o gran dato, o dato fetiche, pasa pola taxa de paro, que descenderá por debaixo do 8% o ano que vén. Concretamente, os orçamentos de Rueda marcan unha taxa de paro do 7,8%, rexistro inédito desde a crise inmobiliaria. Hai que remontarse a 2006 e 2007, na antesala do crash do ladrillo, para atopar datos similares.
Crecemento do PIB
A Xunta é conservadora á hora de situar o crecemento do PIB para o próximo ano. Será do 1,9%, segundo os seus cálculos, seis puntos por debaixo do 2,5% deste ano. Farao por riba do avance da zona euro e tamén da UE27, que respectivamente, crecerán un 1,4 e un 1,5%, pero por debaixo da media española. Ese é o dato contra o que hai que loitar, por expresalo dun xeito, avanzar por riba do resto de comunidades. Galicia faino en PIB per cápita, que non deixa de ser un cociente que tamén atende á variable de poboación. En termos reais de PIB, España crecerá lixeiramente máis que Galicia, ao situarse o avance no 2%, segundo coinciden FMI, Comisión Europea e OCDE.
O debuxo que realiza Corgos traza un practicamente nulo efecto da política arancelaria de Trump en Galicia. Tal e como vai o ano, as exportacións galegas situaranse ao peche de 2025 por riba dos 31.000 millóns de euros, lixeiramente superiores ás do ano pasado se se atende á súa evolución ata xullo.
Do paro á investición
Para 2026, Galicia verá un claro avance das súas exportacións, que aportarán 1,6 puntos porcentuais á demanda externa, e tamén as importacións sumarán, algo que este exercicio non sucede. E máis alá do paro, ese dato fetiche, hai outro elemento clave para testar, sobre todo, o comportamento das empresas, e esa é a formación bruta de capital, é dicir, as investimentos. Mentres o consumo dos fogares manterase en parámetros similares a este ano, o próximo exercicio, a dicir da Xunta, a formación bruta de capital caerá dúas décimas, ata os 2,8 puntos porcentuais. Outro escenario que require elementos correctores, e que pasa en grande medida pola xeración de confianza.
