A economía sostible, o gran reto da industria

O mundo empresarial europeo e español enfróntase a un momento de transformación sen precedentes. A sostibilidade, nas súas vertentes social, ambiental e económica, deixou de ser unha cuestión opcional ou de reputación para converterse nunha esixencia estratéxica que determinará a competitividade das empresas e das nosas economías nas próximas décadas. Neste contexto, desde a Confederación de Empresarios de Galicia (CEG) cremos firmemente que a economía sostible non é só un desafío; é unha oportunidade para reconfigurar a nosa industria e o noso modelo produtivo cara a un futuro máis resiliente, eficiente e competitivo.

A sostibilidade converteuse nun eixe central das políticas económicas e empresariais. Desde a Confederación Española de Organizacións Empresariais (CEOE) vense articulando estratexias e plans de acción en materia de sostibilidade que buscan integrar criterios ambientais, sociais e de bo goberno (ASG) na actividade empresarial. Estes plans contemplan desde a adaptación a novas normativas de reporte de sostibilidade ata a promoción de boas prácticas en economía circular e a xestión de emisións de carbono, coa intención de preparar ás empresas para os retos reguladores e de mercado que se aveciñan, tanto en España como na Unión Europea.

A industria _tradicionalmente un motor económico, de emprego e de innovación_ está no centro desta transición. A descarbonización, a eficiencia enerxética, a transformación de procesos produtivos e a adopción de novos modelos circulares son claves para que as nosas industrias non só cumpran coas esixencias lexislativas, senón que compitan con éxito nos mercados globais.

En Galicia, a CEG asumiu con determinación a necesidade de integrar a sostibilidade na axenda empresarial. En 2025 impulsamos un ciclo de xornadas centradas na sostibilidade co obxectivo de informar, capacitar e fomentar prácticas sostibles entre as empresas galegas, especialmente a través do coñecemento sobre ferramentas como os Certificados de Aforro Enerxético (CAE), que permiten ás compañías recuperar parte das inversións en eficiencia enerxética, reducindo custos e reforzando a súa competitividade.

Ademais, promovemos convenios estratéxicos con entidades financeiras como Banco Sabadell Galego e Abanca, mobilizando centos de millóns de euros en liñas de financiamento para proxectos de transformación, innovación e sostibilidade. Estas iniciativas non só axudan ás empresas a acceder a recursos financeiros en condicións competitivas, senón que tamén facilitan investimentos esenciais en tecnoloxías limpas, dixitalización e adaptación de procesos industriais.

A sostibilidade non é, polo tanto, un concepto abstracto para a CEG. É unha alavanca real de competitividade e modernización que xa está sendo asumida por empresas galegas en múltiples sectores, desde a industria manufacturera ata a transformación enerxética e a economía de servizos.

M moitas empresas da nosa comunidade xa están incorporando prácticas sostibles que van máis alá do cumprimento normativo:

Eficiencia enerxética e economía circular: Empresas do tecido produtivo galego traballaron con sistemas de optimización enerxética que xeraron aforros de decenas de gigavatios-hora ao ano, o que se traduce en millóns de euros de ingresos adicionais para estas compañías.

Investimentos en innovación ambiental: As investimentos orientadas a procesos máis eficientes e menos intensivos en recursos están permitindo a industrias tradicionais gañar competitividade e posicionarse mellor en mercados esixentes en termos de sostibilidade.

Estes exemplos, aínda que só ilustrativos, mostran que Galicia non está á marxe da revolución sostible, senón que forma parte activa dela. As empresas galegas están demostrando que é posible conciliar crecemento económico con responsabilidade ambiental e social, algo que non só responde ás expectativas dos consumidores e reguladores, senón que tamén abre novos nichos de mercado e oportunidades de exportación.

A sostibilidade empresarial non se constrúe en solitario; require dun marco regulador claro, coherente e estable, así como dun diálogo social que integre intereses de empresas, traballadores e administracións públicas. Neste sentido, a colaboración entre a CEG e a CEOE é constante, articulando posicionamentos que permitan avanzar en políticas que fomenten a sostibilidade sen comprometer a competitividade.

A CEOE vén traballando en iniciativas de apoio á transición ecolóxica, promovendo grupos de traballo, informes técnicos e actividades de difusión que axudan ás empresas a comprender e aplicar as novas esixencias de sostibilidade e reporte corporativo, especialmente nun entorno regulador europeo cada vez máis esixente.

É igualmente importante destacar que a sostibilidade non é só unha cuestión ambiental. Implica aspectos sociais, como a formación e cualificación da man de obra para os novos modelos produtivos, e de gobernanza, como a transparencia e a responsabilidade corporativa, elementos que conflúen nunha industria máis robusta, atractiva e resiliente.

Os desafíos da sostibilidade

A pesar dos avances, non podemos ignorar que o camiño cara a unha economía sostible está cheo de desafíos:

Investimento e financiamento: As investimentos necesarios para modernizar procesos industriais, implementar tecnoloxías limpas e adaptarse a novos estándares requiren recursos significativos. A colaboración público-privada e o acceso a financiamento eficiente son esenciais para que as pemes, en particular, non queden rezagadas.

Formación e talento: A sostibilidade demanda novas habilidades, desde a xestión de pegadas de carbono ata a adopción de tecnoloxías verdes. A formación profesional e a formación continua deben ser prioridade para asegurar que a nosa forza laboral estea á altura das novas demandas.

Competitividade global: Mentres avanzamos en sostibilidade, tamén debemos asegurarnos de que as nosas empresas manteñan competitividade fronte a mercados onde as esixencias reguladoras e os custos poden ser diferentes.

Aquí a CEG seguirá sendo un actor que impulsa propostas construtivas, buscando que a sostibilidade se entenda non como unha carga, senón como unha vantaxe estratéxica que reforce a posición competitiva das nosas industrias galegas e españolas.

Ademais, os datos mostran que a transición cara a modelos produtivos máis sostibles xa se traduce en investimentos e resultados concretos, pero tamén en enormes desafíos por diante. A nivel europeo, só 37% das emisións de alcance 3 (as indirectas, como as da cadea de subministración) están sendo abordadas con medidas de descarbonización, o que evidencia a velocidade aínda insuficiente de moitos esforzos corporativos en ámbitos clave da pegada total de emisións. Non obstante, as empresas si conseguiron reducir as súas emisións directas (alcances 1 e 2) en torno a un 14% entre 2019 e 2022, mesmo mentres os seus ingresos crecían un 8%, o que demostra que as actuacións en sostibilidade poden convivir coa expansión do negocio.

No ámbito das investimentos, os actores públicos e privados están incrementando os recursos destinados a impulsar a descarbonización industrial. Por exemplo, en España o PERTE de descarbonización industrial mobiliza investimentos totais de ata 11.800 millóns de euros, respaldados por 3.100 millóns de euros de investimento público, co obxectivo de incrementar a competitividade do sector en torno a un 10%, crear aproximadamente 8.000 empregos e reducir emisións en máis de 13 millóns de toneladas de CO₂ ao ano.

Ademais, a nivel de compañías, grandes grupos como Acciona alinearon practicamente o 99,6% das súas investimentos totais con actividades sostibles, con preto de 2.780 millóns de euros investidos en 2024, reducindo simultaneamente emisións de alcance 1 e 2 mentres impulsan enerxía renovable e programas de impacto social.

En Galicia, a transición cara á sostibilidade xa se traduce en impactos económicos cuantificables para as empresas. Grazas ao novo sistema de Certificados de Aforro Enerxético (CAE), as compañías galegas solicitaron ata marzo de 2025 proxectos que implican un aforro enerxético de 470,1 GWh, o que as sitúa como a segunda comunidade con maior volume de aforro enerxético solicitado en España. Ese esforzo converteuse nun beneficio económico directo para as empresas, que recuperaron en torno a 60 millóns de euros mediante a venda destes certificados, reducindo así os custos asociados á enerxía e mellorando a súa competitividade.

Ademais, o compromiso coa eficiencia e a protección ambiental reflíctese no gasto empresarial: en 2022 o gasto en protección ambiental das empresas galegas ascendeu a 193 millóns de euros, un 12,7% máis que en 2021, con arredor de 66 millóns destinados a investimento directo en protección ambiental, aínda que aínda por debaixo dos niveis previos á pandemia.

Estes números reflicten dúas realidades converxentes: por un lado, as investimentos e accións que as empresas xa están realizando teñen un retorno tangible en termos de aforro e eficiencia; por outro, o esforzo inversor en sostibilidade aínda ten marxe de crecemento para alcanzar niveis máis acordes coas necesidades de descarbonización profunda e competitividade a longo prazo.

Tamén hai sinais de investimento relacionada con tecnoloxías que apoian a sostibilidade e a transformación produtiva. Por exemplo, en 2023 o tecido empresarial galego destinou máis de 150 millóns de euros a ciberseguridade, cun aumento de investimento superior ao 30% respecto ao ano anterior, o que reflicte como as empresas están comprometidas coa dixitalización de procesos que, á súa vez, pode facilitar melloras na eficiencia enerxética e a optimización de recursos.

A nivel de fogares, aínda que Galicia non ofrece aínda estatísticas específicas sobre aforro enerxético derivado da descarbonización doméstica en 2025, o impulso a sistemas como bombas de calor ou tecnoloxías de autoconsumo _en liña coas tendencias nacionais de electrificación e eficiencia enerxética_ é clave para que as familias reduzan a súa factura enerxética e contribúan a obxectivos de emisións a longo prazo. A adopción de tecnoloxías de eficiencia enerxética pode reducir os custos enerxéticos dun fogar ata en torno a 20% ou máis, segundo estudos de comunidades enerxéticas locais e optimización de redes eléctricas, ao tempo que diminúe as emisións de gases de efecto invernadoiro.

A economía sostible é, sen dúbida, un dos grandes retos da nosa industria, pero tamén é unha das súas maiores oportunidades. Non se trata só de cumprir con requisitos legais ou de mellorar a imaxe corporativa: trata de asegurar a viabilidade a longo prazo das nosas empresas, de fortalecer a súa capacidade para competir globalmente e de contribuír a un desenvolvemento económico que non comprometa os recursos das futuras xeracións.

Desde a CEG, xunto coa CEOE, e co compromiso das nosas empresas, traballamos cada día para facer da sostibilidade unha realidade tangible, integradora e xeradora de crecemento. Este reto esíxenos innovación, adaptación e cooperación, pero estou convencido de que é precisamente a través deste esforzo colectivo como construiremos unha industria máis forte, máis verde e máis próspera para Galicia e para España no seu conxunto.